“De baby is er bijna”, zei de vroedvrouw terwijl ze het zweet van Galina’s wangen veegde.
Galina klemde haar tanden op elkaar en greep de hand van haar moeder. Een vreselijke pijn doorstroomde haar, maar ze bleef zwijgen, bang om de kinderen van de buren van streek te maken.
“Viktor had allang terug moeten zijn,” kraste ze. “Hij ging alleen maar op zoek naar babyshirtjes.”
Haar moeder masseerde de vochtige plukjes op haar voorhoofd. “Denk er nu niet aan.” “Nog één keer persen…”
De pasgeborene viel in de armen van de vroedvrouw en barstte uit in een luide, zelfverzekerde kreet, alsof hij zichzelf aan de wereld voorstelde. Sergei’s eerste gehuil werd door iedereen gehoord, inclusief oma, mama en de vroedvrouw. Iedereen behalve zijn vader.
“Het is een jongen, Galya!” “Een stevig walnootje.” Oma glimlachte toen ze het ingepakte kleinkind in ontvangst nam.
“Ben je naar de politie gegaan?” vroeg de buurman, die de aanstaande moeder naar huis had gebracht, beleefd.
“Dat hebben we gedaan,” antwoordde ze. “Ze zeggen dat het tegenwoordig vaak gebeurt: mensen vertrekken en verdwijnen gewoon.”
Viktor kon niet zomaar verdwijnen. Hij beloofde terug te komen met babykleertjes. Hij had het erover gehad om zijn zoon te leren vissen en een schommel in de tuin te plaatsen.
Het huis begroette haar koel. Galina omhelsde Sergei met één arm en stak met de andere de kachel aan. In de hoek stond Viktors zelfgemaakte bedje, dat hij nog in elkaar had gezet voordat hij vertrok.
Ze sliep die eerste nacht niet veel. Ze liep de veranda op en staarde in het donker. Zou ze koplampen zien? Hoor je bekende voetstappen?
Dorpsvrouwen fluisterden:
Hij heeft haar in de steek gelaten. Tuurlijk wel. Mannen doen dat tegenwoordig ook: ze trekken naar de stad en verdwijnen.
“Weggelopen van zijn plichten. Nog jong…”
Maar anderen waren het daar niet mee eens:
“Viktor was niet zo. Hij ging niet zomaar weg.”
“Misschien is er iets gebeurd? Het zijn gevaarlijke tijden…”
Galina luisterde naar niemand. Overdag deed ze haar dagelijkse dingen: de baby voeden, luiers verschonen. ’s Nachts zat ze bij het raam en tuurde ze de duisternis in.
Binnen een maand was haar geld op. Ze verkocht de gouden oorbellen, die Victor als huwelijkscadeau had gekregen. De naaimachine was de volgende stap.
“Ik breng je wat melk,” zei buurvrouw Nina. “Mijn koe geeft royaal. “De baby heeft het nodig.”
“Ik werk het er wel uit,” zei Galina vastberaden.
Sergei bracht haar eerste nacht zonder huilen door toen ze twee maanden oud was. Ze zat bij haar slapende kind en dacht na over wat ze nu moest doen.
“Het lukt ons wel,” zei ze zachtjes, terwijl ze zijn bolle wang kuste. “Papa komt wel terug – en als hij niet terugkomt, redden we het nog steeds.”
Die ochtend hing ze een gordijn in het raam, verwarmde water om haar zoontje in een wastobbe te wassen en neuriede een slaapliedje. Daarna ging ze zitten om te solliciteren naar een baan als lerares op de dorpsschool.
Het leven ging door, zonder Viktor, maar met een groeiende hoop die minder gebaseerd was op het wachten op hem en meer op het geloven in zichzelf.
Sergei zat aan het laatste bureau en klemde zijn potlood tegen zijn schrift. Zelfs op achtjarige leeftijd was rekenen moeilijk.
“Sergei Kotov, ben je klaar met je sommen?” vroeg de leraar, terwijl hij bij zijn stoel bleef staan.
“Bijna, Maria Ivanovna, ik heb alleen nog wat meer tijd nodig.”
Ze zuchtte en keek op de klok.
“Nog vijf minuten, dan kijken we.”
Sergei boog zich weer over de problemen. Zijn gigantische rubberlaarzen, verstopt onder het bureau, waren te gênant om te laten zien. Na de les rende hij naar huis, springend over plassen. Mama moest vroeg terug zijn – er arriveerden nieuwe boeken in de schoolbibliotheek en ze had beloofd een wiskundeboek mee te nemen.
Het huis rook naar kokende aardappelen. Mama stond bij het fornuis en roerde een stoofpot.
“Hoe was het op school?” vroeg ze zonder zich om te draaien.
“Goed,” merkte Sergei op terwijl hij zijn rugzak op de bank liet vallen. “Een tien voor lezen.”
Galina draaide zich om en haar verwilderde uitdrukking klaarde op.
“Goed gedaan!” “Wat heb je gelezen?”
“Een verhaal over een jongen die het moederland verdedigde.” Hij zat aan tafel. “Mam, was papa dapper?”
Galina verstijfde een seconde voordat ze de soeplepel neerzette.
“Heel dapper,” antwoordde ze zachtjes. “De dapperste van allemaal.”
De regen kletterde tegen de vensterbank en zorgde voor een geruststellend geluid.
“Ik zal ook dapper zijn,” zei Sergei. “En sterk – om jou te helpen.”
Galina snelde naar hem toe en omhelsde hem stevig.
“Je helpt al,” zei ze zachtjes, terwijl ze zijn kruin kuste.
Sergei schoot omhoog als een jonge berk en verzamelde kracht. Op zijn twaalfde had hij een bijl gezwaaid, water uit de put gehaald en hekken gerepareerd. De mouwen van zijn schooljas reikten nauwelijks tot zijn polsen.
“Mama, ik heb een nieuwe jas nodig,” zei hij tijdens het avondeten. “Deze is veel te klein.”
Galina legde haar vork neer en bekeek hem aandachtig. Bij het licht van een petroleumlamp – de elektriciteit was weer uitgevallen – leek hij sprekend op Viktor: dezelfde ogen, dezelfde stugge kin.
“Oké,” knikte ze. “Zaterdag gaan we naar het wijkcentrum om er een te kopen.”
“Hebben we het geld?” Sergei fronste. “Misschien lukt het me wel…”
“Wij hebben het,” zei ze vastberaden. Ze vertelde er niet bij dat ze ’s avonds sokken breide om te verkopen, geitenmelk verkocht aan een tussenpersoon en in het weekend het gemeentehuis schoonmaakte.
de volgende pagina
